INSTRUKCJA BEZPIECZNEGO WYKONYWANIA ROBÓT BUDOWLANYCH

Każda firma budowlana realizująca prace ma obowiązek przygotować Instrukcję Bezpiecznego Wykonywania Robót Budowlanych – w skrócie IBWR – przed rozpoczęciem prac. Według rozporządzenia w sprawie przepisów BHP podczas wykonywania robót budowlanych taka instrukcja to po prostu sposób zapobiegania zagrożeniom związanym z wykonywaniem robót budowlanych. Poniżej opiszę szerzej tą kwestię.

IBWR powinna zostać sporządzona jeżeli zamierzamy przystąpić do realizacji jakichkolwiek robót budowlanych. Co ciekawe nie ma żadnych wytycznych w polskim prawie jak taka instrukcja powinna wyglądać. Istnieją wytyczne w ogólnych przepisach BHP dotyczące instrukcji BHP, która powinna zawierać czynności przed rozpoczęciem pracy, w trakcie oraz po jej zakończeniu a także postępowanie w sytuacjach awaryjnych, jednak IBWR to nie to samo co instrukcja BHP.

IBWR powinna zostać sporządzona dla konkretnego rodzaju prac, np. na wysokości, w wykopach, prac ciesielskich, zbrojarskich, betoniarskich, impregnacyjnych czy też monterskich. Wielu generalnych wykonawców żąda od podwykonawców okazania takiej instrukcji przed rozpoczęciem robót. Ma to na celu zweryfikowanie czy firma jest świadoma zagrożeń przy takich pracach oraz czy ma konkretny plan zabezpieczenia tych prac.

Przepisy BHP nie mówią kompletnie nic na temat tego jak taka instrukcja powinna wyglądać i jak ją sporządzić. Dlatego to co zostało opisane poniżej stanowi mój sposób pisania takich instrukcji, który został zweryfikowany podczas wielu kontroli Państwowej Inspekcji Pracy (także tych po wypadkach) oraz Specjalistów ds. BHP generalnych wykonawców robót budowlanych.

Zatem przechodząc do sedna: Instrukcja Bezpiecznego Wykonywania Robót Budowlanych powinna zawierać 3 części: część wiedzy ogólnej oraz przepisów krajowych dotyczących realizowanych prac, część dotyczącą konkretnych zabezpieczeń jakie zostaną zastosowane przy planowanych robotach budowlanych oraz część rysunkowa.

Przykład – IBWR przy pracach na wysokości: W takiej instrukcji w punkcie pierwszym opisuję jakie są polskie przepisy dotyczące prac na wysokości – kiedy te prace uznawane są za prace szczególnie niebezpieczne i jakie są w związku z tym dodatkowe przepisy (np. bezpośredni nadzór). W drugim punkcie opisuję dokładnie jakie zabezpieczenia zostaną użyte (np. konkretne środki ochrony indywidualnej – lina metalowa w oplocie plastikowym owinięta wokół konstrukcji jako punkt kotwienia, urządzenia samohamowne z liną metalową o długości min. 10 m, szelki bezpieczeństwa, hełm z zapięciem 4-punktowym, itp., itd.). Trzecia część rysunkowa pokazuje szkic obiektu na którym będą wykonywane prace, miejsce pracy, punkt kotwienia oraz strefę swobodnego spadania w razie upadku w z wysokości.

Przepisy nie określają tego kto powinien opracować Instrukcję Bezpiecznego Wykonywania Robót, jednak wskazują kto jest odpowiedzialny za BHP na budowie – oczywiście kierownik budowy. Zatem to on powinien samodzielnie opracować taką instrukcję bądź zlecić opracowanie jej Specjaliście ds. BHP. Warto jednak pamiętać, iż to kierownik budowy lub robót, zna najlepiej zakres robót oraz technologię. Zatem dobrym, praktycznym podejściem jest wskazanie przez nadzór budowy co i w jaki sposób będzie realizowane, a Specjalista ds. BHP stworzy do tego procedury bezpiecznej pracy.

IBWR to przede wszystkim wytyczne dla kierownictwa budowy w jaki sposób prowadzić prace bezpiecznie, jednak pracownicy powinni także znać jej treść. Sposób zapoznania z jej treścią jest dowolny, byle skuteczny i łatwy do udowodnienia w trakcie kontroli. Można poprosić o podpisy potwierdzające zapoznanie, można także wprowadzić te instrukcje jako załącznik do Planu BIOZ . Można także wywiesić w miejscu widocznym te instrukcje lub zawrzeć zapoznanie z treścią instrukcji w instruktaż stanowiskowy na budowie przed rozpoczęciem prac.