ALKOHOL W PRACY
Zdarza się niestety tak, że dobry pracownik przychodzi do pracy pod wpływem alkoholu. Często ten stan jest wynikiem zakrapianej imprezy w poprzedni dzień. Czy pracodawca może badać pracownika alkomatem? Czy pracownik ma prawo odmówić? Zapraszam do lektury!
Stan nietrzeźwości, po spożyciu i stan trzeźwości
Na początek warto wspomnieć czym jest stan nietrzeźwości oraz stan po spożyciu alkoholu. Stan nietrzeźwości występuje wtedy, gdy pracownik ma więcej niż 0,5 promila alkoholu we krwi lub więcej niż 0,25 mg/dm3 alkoholu w wydychanym powietrzu, a stan po spożyciu – wtedy gdy pracownik ma od 0,2 do 0,5 promila we krwi lub od 0,1 do 0,25 mg/dm3 w wydychanym powietrzu.
Poniżej 0,2 promila we krwi i 0,1 mg/dm3 traktowane jest jako stan trzeźwości.
Kiedy pracodawca może badać pracownika alkomatem?
Pracodawca może poprosić praconika aby poddał się badaniu alkomatem zawsze, kiedy uzna, że pracownik może być pod wpływem alkoholu. Stan nie trzeźwości ma wpływ na bezpieczeństwo pracy, dokładność oraz ilość błędów, a także na wizerunek firmy w oczach klientów. Ponadto jeżeli w regulaminie pracy jest zapis o obowiązku poddawania się badaniu alkomatem – pracownik nie może odmówić, a odmowa wiązać się będzie z naruszeniem zasad regulaminu i konsekwencjami z tego wynikającymi.
Czy pracownik może odmówić badania alkomatem?
Pracownik ma prawo odmówić badania alkomatem. Wtedy pracodawca wzywa Policję. Oczywiście pracownik może iść w zaparte i odmówić także Policji, lecz w razie zwolnienia dyscyplinarnego oraz późniejszego odwołania się do sądu pracy pracownik traci wszelkie argumenty na swoją niewinność.
Kiedy jednak regulamin pracy obliguje pracownika do poddawania się badaniu trzeźwości na żądanie pracodawcy – pracownik nie może odmówić, ponieważ odmowa jest równoznaczna z naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych.
Jaki alkomat powinien posiadać pracodawca aby dokonać wiarygodnego pomiaru?
Pracodawca powinien posiadać alkomat, który jest wiarygodny dla sądu – w razie kiedy zwolniony pracownik odwoła się do sądu pracy. Sąd natomiast ma prawo do swobodnej oceny materiału dowodowego. Zatem im lepszy alkomat tym bardziej wiarygodny dla sądu.
Lepszy czyli jaki?
Najczęściej występują dwa rodzaje alkomatów:
Półprzewodnikowy – alkomat z takim sensorem działa na zasadzie utleniania alkoholu na powierzchni elektrody powodując wzrost przewodności półprzewodnika. Są to alkomaty w cenie kilkudziesięciu-kilkuset złotych. Nie są zbyt dokładne, jednak dają pogląd na temat stanu trzeźwości. Najczęściej dostępne są w marketach.
Elektrochemiczny – pomiar stężenia alkoholu polega na elektrochemicznym utlenianiu alkoholu przez związki chemiczne na potencjale elektrody. Są to dokładne alkomaty, używane przez policję. Ich cena zaczyna się od około 350 zł.
Występują także alkomaty elektrochemiczne z świadectwem wzorcowania. Zatem najlepszym rozwiązaniem dla pracodawcy i najdokładniejszym jest posiadanie alkomatu elektrochemicznego, ewentualnie z świadectwem wzorcowania.
Należy pamiętać o kalibracji alkomatu zgodnie z wytycznymi producenta!
Jak dokonać pomiaru?
Pracodawca kiedy wyczuje woń alkoholu oraz ewentualnie inne sygnały świadczące o możliwym stanie nietrzeźwości powinien w obecności świadka poprosić pracownika o dwukrotny pomiar – w odstępie około 15 minut. Na tę okoliczność należy sporządzić notatkę, w której zawarte są następujące informacje:
- Data i godzina pomiaru
- Dane pracownika i świadka
- Wyniki badań
- Numer alkomatu i jego model
- Dodatkowe informacje wskazujące na stan nietrzeźwości lub stan po spożyciu (woń alkoholu, poruszanie się chwiejnym krokiem, niewyraźna mowa).
Po dokonaniu dwukrotnego pomiaru i spisaniu notatki, w razie wykazania stanu nietrzeźwości lub po spożyciu – pracodawca decyduje o dalszych krokach.
A co jeśli pracownik brał leki?
Nie ma znaczenia z jakiego powodu i w jakiej formie pracownik wszedł w stan po spożyciu lub nietrzeźwości. Nawet jeżeli są to leki to jest na nich wyraźnie napisane ostrzeżenie o zawartości alkoholu. Nie jest to żaden argument.
Czy pracownik może odwołać się do sądu pracy w razie zwolnienia dyscyplinarnego na skutek pracy pod wpływem alkoholu?
Oczywiście! Musi przedstawić swoją argumentację, którą będzie rozpatrywał sąd. Jak już wcześniej wspominałem – sąd ma prawo do swobodnej oceny materiału dowodowego.