RĘCZNE PRACE TRANSPORTOWE - PRZEPISY I ZASADY BHP

Ręczne prace transportowe występują w większości zakładów pracy. Są to prace wykonywane w branży budowlanej, w przemyśle, ale także w handlu oraz czasami w biurze. O ile znaczna część pracowników zna przepisy BHP dotyczące norm dźwigania, znacznie mniej osób wie jak prawidłowo podnosić. A przecież sposób podnoszenia jest ważniejszy niż ciężar, który nosimy.

Pierwszym skutkiem jaki nasuwa się na myśl jest oczywiście ból pleców. Jest on wywołany przeciążeniem układu szkieletowo-kostnego i mięśniowego. Ból jest jednak albo sygnałem alarmowym, albo informacją, że już się wydarzyło coś złego: uszkodzenie kręgosłupa lub mięśnia albo innej tkanki miękkiej. Warto jednak spojrzeć dalej! Nasze ciało to maszynka do zarabiania pieniędzy oraz cieszenia się życiem. Kiedy nie zadbamy o nasze ciało, a w szczególności kręgosłup to możemy pójść na chorobowe wynoszące 80% pensji jeśli ból pleców jest spowodowany urazem kumulacyjnym, a nie ostrym – nie jest to wypadek przy pracy, a choroba. Możemy także nie otrzymać zdolności do pracy od lekarza i po prostu stracić pracę. Zatem niedbałość prawidłowy sposób dźwigania zgodnie z zásadami BHP może skutkować problemami finansowymi.

Skutki te przechodzą na życie prywatne – pracownik nie może wykonać wszystkich obowiązków domowy oraz czynności, które lubi – np. uprawiać sport.

Pracodawca tolerując niewłaściwe nawyki dźwigania lub pozwalając pracownikom dźwigać zbyt wiele naraża się na absencję pracownika. Skutkuje to koniecznością zapłacenia pracownikowi pensji, choć jest nieobecny w pracy. Musi zorganizować inną osobę, która wykona te prace (dodatkowy koszt). Ta osoba nie będzie prawdopodobnie tak wydajna, a jeżeli jest to nowa osoba na stanowisku pracy to kolejna osoba musi ją przeszkolić.

Ryzyko urazu rośnie kiedy transportowany przedmiot jest:

• za ciężki w stosunku do norm BHP i możliwości pracownika,
• za duży,
• trudny do utrzymania,
• niewyważony lub niestabilny (o zmiennym środku ciężkości)
• ogranicza widoczność pracownikowi

Wpływ czynników indywidualnych na ryzyko urazów:

• brak doświadczenia przy ręcznych pracach transportowych (młodzi pracownicy),
• złe nawyki,
• brak wiedzy, znajomości przepisów BHP i świadomości na temat negatywnego wpływu dźwigania na organizm człowieka,
• możliwości fizyczne pracownika (siła, wzrost, masa ciała),
• przebyte w przeszłości choroby, w szczególności związane z kręgosłupem,
• staż pracy w zawodzie ma wpływ na urazy kumulacyjne,
• wiek oraz naturalne starzenie się organizmu,
• otyłość,
• palenie papierosów

Wpływ miejsca pracy na ryzyko urazów:

• brak dostatecznej przestrzeni – nieprawidłowa szerokość dróg komunikacyjnych,
• droga transportowa jest śliska lub nierówna,
• wysoka, niska temperatura,
• wilgotność powietrza,
• niedostateczne oświetlenie,
• hałas w środowisku pracy.

Mężczyzna może maksymalnie podnieść:

30 kg – przy pracy stałej,

50 kg – przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę)

Kobieta może maksymalnie podnieść:

12 kg – przy pracy stałej,

20 kg – przy pracy dorywczej

Dźwiganie zespołowe – ciężar na osoboę – mężczyźni:

25 kg – przy pracy stałej

42 kg – przy pracy dorywczej

Maksymalna długość drogi podczas dźwigania – 25 m

Maksymalna różnica poziomów podczas dźwigania – 3 m

Maksymalny ciężar przenoszony ręcznie – 500 kg

Normy dźwigania określa wewnętrzna instrukcja BHP dotycząca ręcznych prac transportowych w każdym zakładzie – napisana na podstawie rozporządzenia w sprawie BHP przy ręcznych pracach transportowych. Sposób podnoszenia ciężarów jest jednak ważniejszy niż ciężar, który podnosimy. Świetnie widać to na zawodach StrongMan – osoby podnoszą znacznie więcej niż dopuszczalne normy, a mimo to nie mają urazów (przynajmniej na zawodach).

Dźwiganie powinno odbywać się na nieruchomym kręgosłupie, który powinien być w pozycji ergonomicznej, a uginać powinny się kolana. To sprawia, że ciężar jest dźwigany przez największe mięśnie ciała – mięśnie czworogłowe nóg, a nie delikatne mięśnie pleców odcinka lędźwiowego. Ponadto poprzez działanie momentu siły dźwigając nieprawidłowo – na prostych nogach i zgiętym kręgosłupie – sprawiamy, że obciążenie na kręgosłup może wynosić nawet kilkaset kilogramów!

Kiedy prowadzę szkolenie BHP i poruszam temat dźwigania ręcznego oraz omawiam prawidłowe techniki część osób zgadza się ze mną, a część bardziej lub mniej otwarcie szuka argumentów typu: nie da się, nie ma na to czasu, itp. Często ci pierwsi zgadzają się, ponieważ już w przeszłości mieli problémy z kręgosłupem spowodowane nieprawidłową techniką podnoszenia i zdają sobie sprawę jak ważne to jest. Zawsze daję z siebie 200% aby uświadomić pracownikom, iż konsekwencje tych prac będą ponosić oni sami: życie z bólem, ograniczenia związane ze sportem i różnymi pracami. Dlatego zawsze warto szukać sposobu żeby się dało, a nie powodu dlaczego się nie da.