URZĄDZENIE SAMOHAMOWNE – PRAKTYCZNE ROZWIĄZANIE DLA PRAC NA WYSOKOŚCI
Nadzorując budowy w zakresie BHP oraz inne miejsca gdzie realizowane są prace na wysokości nie da się niezauważyć, iż pracownicy niechętnie stosują sprzęt do pracy na wysokości. Jest to tym bardziej dziwne biorąc pod uwagę fakt, że bez takiego sprzętu ryzykują własne życie. Powodem niechęci do stosowania takiego sprzętu jest m.in. wygoda stosowania, a w zasadzie jej brak.
Co to jest urządzenie samohamowne?
Urządzenie samohamowne to urządzenia, które chronią pracownika przed upadkiem z wysokości. Urządzenie takie przypina się z jednej strony do punktu kotwienia, a z drugiej do pracownika. W miarę jak pracownik odsuwa się od urządzenia lina bądź taśma rozwija się, a kiedy się zbliża ta lina lub taśma zwija się nie zwisając swobodnie i nie plątając się w obszarze pracy. Poniżej przedstawiam urządzenie samohamowne połączone ze stałym punktem kotwienia w postaci liny.

Jakie są rodzaje urządzeń samohamownych?
Urządzenia samohamowne różnią się od siebie kilkoma cechami. Wymienię tutaj kilka:
Długość liny
Urządzenia samohamowne najczęściej mają linę bądź pas od 2 m do nawet 20 m. Oczywiście w ślad za długością liny idzie wyższa cena zatem warto na początku dobrać odpowiedni rodzaj urządzenia z potrzebną do prac długością liny.
Rodzaj liny
Mamy liny metalowe, materiałowe z odpowiedniego tworzywa oraz pasy wyglądające tak jak pasy bezpieczeństwa. Metalowe liny stosowane są przede wszystkim tam gdzie istnieje większe ryzyko uszkodzeń mechanicznych liny. Większa wytrzymałość liny idzie w parze z większym ciężarem, a tym samym mniejszym komfortem pracy jeśli takie urządzenie często zmienia punkt kotwienia. Liny z tworzywa natomiast są dedykowane do ochrony pracwoników będąc podwieszone nad pracownikiem. Wtedy lina nie ulega uszkodzeniu, a transportowane urządzenie jest lżejsze.
Rodzaj zatrzaśnika
O ile zatrzaśnik od strony szelek pracownika ma mniejsze znaczenie ponieważ zapięcie w szelkach jest niewielkich rozmiarów, o tyle zatraśnik od strony punktu kotwienia powinien być wygodny do stosowania, a dokładniej mieć takie wymiary aby swobodnie objąć miejsce zapięcia.


Czy konieczne jest stosowanie amortyzatora bezpieczeństwa do urządzeń samohamownych?
Nie. Urządzenie samohamowne samo w sobie posiada system amortyzujący. Pamiętać jednak należy iż po jednarazowym zadziałaniu takiego urządzenia, tj. jeżeli pracownik spadnie i zawiśnie na takim urządzeniu konieczne jest odesłanie urządzenia do producenta celem naprawy i przeglądu. Czesto taniej wychodzi zakupić nowe urządzenie, a użyte – zutylizować.
Ceny urządzeń samohamownych
Ceny wahają się od około 250 zł netto do około 600 zł. Są to ceny zupełnie orientacyjne, ale większość urządzeń waha się właśnie w tym przedziale cenowym.
Podsumowanie
Urządzenie samohamowne stanowi jeden z elementów systemu zabezpieczającego przy pracach na wysokości. Ważnym jest dobranie właściwego punktu kotwienia oraz właściwych szelek bezpieczeństwa. Nie wolno zapominać także o hełmie do prac na wysokości posiadającego krótki daszek oraz zapięcie czteropunktowe.
Podkreślić należy fakt, iż niestosowanie środków chroniących przed upadkiem z wysokości jest bezpośrednim zagrożeniem dla życia i zdrowia pracowników. Osoba nadzorująca pracę powinna natychmiast ją wstrzymać. Ma prawo także nałożyć karę upomnienia, nagany lub pieniężną. W razie kontroli Państwowej Inspekcji Pracy inspektor także ma prawo nałożyć karę. Jeżeli pracownik nie stosuje środków ochrony indywidualnej ma prawo nałożyć mandat w wysokości od 1000 zł na osobę kierującą pracami.