CZYM JEST KULTURA BEZPIECZEŃSTWA?
Jak to się dzieje, że zagraniczne koncerny wchodzące na polski rynek mają znacznie wyższe standardy BHP niż krajowe firmy? Z czego wynika to, że dla nich wysoki poziom BHP jest czymś naturalny, a my Polacy kiedy słyszymy, że mamy się do tego zastosować w większości mówimy: „Panie, nie da się”, „My jesteśmy specyficzną firmą”, „To tylko sucha teoria”. Za wszystkim stoi kultura bezpieczeństwa. Zapraszam do lektury.
Dlaczego zagraniczne przedsiębiorstwa często mają znacznie wyższy poziom BHP?
Kiedy w Polsce komunizm działał na pełnych obrotach, brak było polskiej prywatnej przedsiębiorczości. W tym samym czasie zagranicą zupełnie odmienni niż w Polsce, przemysł prężnie rozwijał się, z całym dobrodziejstwem inwentarza – fabryki powstawały, zamykały się, przedsiębiorcy święcili triumfy oraz ponosili porażki, a także zdobywali doświadczenie na płaszczyźnie BHP… którego nierzadko źródłem były wypadki przy pracy. Tacy przedsiębiorcy uczyli się na błędach, przekazywali wiedzę w zakresie zarządzania młodszym pokoleniom, a te przyjmowały je już jako status quo. Kiedy przedsiębiorca miał na terenie swojej firmy wypadek ciężki lub śmiertelny i sam musiał być wtedy na miejscu, rozmawiać z rodziną czy być przesłuchiwanym przez policję bądź prokuraturę doświadczał na własnej skórze konsekwencji takich zdarzeń i stąd nie trzeba było go długo przekonywać dlaczego BHP jest ważne.
Procedury zagranicznych przedsiębiorstw vs. polska mentalność
Kiedy zagraniczne firmy zaczęły wkraczać na polski rynek wiele osób się buntowało. A to że muszą coś raportować, a to że muszą chodzić ubrani w taki a nie inny sposób, a to że muszą przestrzegać przepisy BHP. W bardzo krótkim czasie musieliśmy zmienić mentalność z prorosyjskiej na prozachodnią. Zmiana dokonała się zaledwie w kilkanaście lat, a to oznacza, że trwała krócej niż pokolenie. Jednak niestety w wielu przypadkach zamiast traktować tą całą sytuację jako okazję do darmowej nauki standardów, które były wypracowane przez lata i za które zagraniczne firmy i które nierzadko słono za to zapłaciły, my Polacy stoimy okoniem do biznesowego know-how, dzięki któremu zachód Europy jest w tym miejscu w którym jest.
Czym zatem jest kultura bezpieczeństwa?
Kultura bezpieczeństwa jest to wewnętrzna motywacja pracownika do przestrzegania standardów BHP w momencie kiedy wchodzi w obszar pracy. Aby to lepiej zrozumieć podam przykłady skrajnie różnych, innych miejsc: Przeciętny Jan Kowalski kiedy idzie na mecz krzyczy i cieszy się głośno kiedy piłkarze drużyny, której kibicuje strzelą gola. Ten sam Pan Jan Kowalski w niedzielę w kościele już nie krzyczy, a w ciszy się modli. Zachowuje się skrajnie inaczej w obydwu miejscach. Nie jest ani krzykaczem, ani milczkiem. To miejsce w którym się znajduje determinuje jego zachowanie i, co ciekawe, ta potrzeba odpowiedniego zachowania płynie z wewnątrz, a nie z zewnątrz. Zawsze motywacja wewnętrzna – chcę – jest silniejsza od motywacji zewnętrznej – muszę. Zatem jeśli chcemy zbudować kulturę bezpieczeństwa należy podjąć cały szereg działań, aby pokazać pracownikom iż bezpieczny sposób wykonywania pracy jest jedynym akceptowalnym, każdy inny sposób będzie negowany, a na straży tego stoi każdy pracujący – od prezesa po osobę sprzątającą.