KIEDY NALEŻY PRZEPROWADZIĆ BADANIA HAŁASU, DRGAŃ, PYŁU ORAZ INNYCH CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH?

Wiele firm ma obowiązek przeprowadzić badania czynników szkodliwych w środowisku pracy. Często dowiaduje się o tym w trakcie kontroli warunków bezpieczeństwa i higieny pracy prowadzonych przez Państwową Inspekcję Pracy lub Państwową Inspekcję Sanitarną. Jakie badania należy wykonać i kiedy? Zapraszam do lektury!

Czynniki szkodliwe podlegające badaniom dzielimy na czynniki fizyczne i chemiczne. Czynniki biologiczne nie podlegają badaniom.

Czynniki fizyczne to hałas, wibracje, promieniowanie, pole elektromagnetyczne, pyły przemysłowe. Badaniom podlega także oświetlenie, jednak nie jest ono traktowane jako czynnik szkodliwy. Pomiar oświetlenia na stanowiskach pracy realizuje się w celu sprawdzenia czy oświetlenie daje odpowiednie natężenie światła zgodne z Polską Normą.

Czynniki chemiczne podlegające badaniom podzielono na toksyczne, drażniące, uczulające, rakotwórcze, mutagenne, upośledzające funkcje rozrodcze.

Pracodawca ma obowiązek dokonać badań i pomiarów czynników szkodliwych w środowisku pracy do 30 dni od rozpoczęcia działalności lub od momentu uruchomienia nowego stanowiska pracy.

Pomiary te należy okresowo powtarzać w zależności od rodzaju czynnika szkodliwego oraz stężenia bądź natężenia:

1. co najmniej raz na dwa lata — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,1 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS)
2. co najmniej raz w roku — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,5 wartości NDS.

Inaczej jest jednak przy badaniach hałasu i drgań:

1. co najmniej raz na dwa lata — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono natężenie czynnika powyżej 0,2 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego natężenia (NDN),
2. co najmniej raz w roku — jeżeli podczas ostatnie- go badania i pomiaru stwierdzono natężenie czynnika powyżej 0,5 wartości NDN

Na szczególną uwagę zasługują czynniki rakotwórcze i mutagenne w środowisku pracy stąd ich pomiary dokonuje się znacznie częściej:

1. co najmniej raz na sześć miesięcy — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym powyżej 0,1 do 0,5 wartości NDS
2. co najmniej raz na trzy miesiące — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono stężenie czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym powyżej 0,5 wartości NDS

Pracodawca może odstąpić od badań środowiska pracy jeżeli podczas ostatnich dwóch badań w odstępie dwóch lat czynnik szkodliwy nie przekroczył 10% najwyższego dopuszczalnego natężenia lub stężenia. Wyjątek stanowi hałas i drgania – tutaj norma wynosi do 20% przy ostatnich dwóch badaniach.

Pamiętać jednak należy iż przy każdej zmianie organizacyjnej, technicznej lub technologicznej, która ma wpływ na emisję do środowiska czynników szkodliwych, należy wykonać ponownie badania środowiska pracy.

Pracodawca wskazuje czynniki szkodliwe środowiska pracy, które należy badać biorąc pod uwagę:

1) rodzaju tych czynników oraz ich właściwości;

2) procesów technologicznych i ich parametrów;

3) wyposażenia technicznego, w tym maszyn, urządzeń, instalacji i narzędzi, które mogą być źródłem emisji czynników szkodliwych dla zdrowia, z uwzględnieniem wyników pomiarów tej emisji dostarczanych przez producentów;

4) środków ochrony zbiorowej i danych dotyczących ich użytkowania;

5) organizacji pracy i sposobu wykonywania pracy;

6) rzeczywistego czasu narażenia na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia, z uwzględnie- niem obowiązującego u pracodawcy systemu i rozkładu czasu pracy.

Pracodawca ma obowiązek skonsultować z pracownikami lub ich przedstawicielami działania dotyczące rozpoznania i typowania czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy oraz wykonywania badań, pomiarów i pobierania próbek tych czynników na stanowisku pracy.

Pracodawca zleca wykonanie takich pomiarów akredytowanym laboratoriom. Przedstawiciel takiego laboratorium przyjeżdża do firmy i dokonuje pomiarów, badań lub poboru próbek. Następnie dokonuje przeliczeń dziennego narażenia pracowników na działanie tych czynników oraz przelicza – biorąc pod uwagę natężenie i czas działania – najwyższe dopuszczalne natężenia lub stężenia.