MOBBING W PRACY

Kilka lat temu zrobiło się głośno, kiedy Sejm uchwalił przepisy dotyczące mobbingu. Wiele osób, które doświadczały tego miały nadzieję, że zyskają ochronę prawną. W praktyce okazało się jednak, że przepisy są na tyle ogólne, a mobbing w pracy trudny do udowodnienia, że na niewiele się to zdało. Jednak te przepisy działają w praktyce! Zapraszam do lektury!

Kodeks pracy podaje definicję czym jest mobbing w pracy:

Art. 94 3.

§ 1. Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi.

§ 2. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące uniego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

§ 3. Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

§ 4. Pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

§ 5. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny, o której mowa w § 2, uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Skupmy się na zrozumieniu przepisów jak działają w praktyce:

„…działania lub zachowania…“ – są to polecenia służbowe kierowane pośrednio lub bezpośrednio w stronę pracownika lub słowa, gesty, a także komunikacja niewerbalna (np. ton głosu).

„…uporczywe i długotrwałe…“ – te słowa sugerują, że jednorazowa, a nawet kilkukrotna sytuacja nie jest jeszcze podstawą do stwierdzenia mobbingu. Prawo nie definiuje tych słów. W praktyce można przyjąć, iż długotrwałe działania to takie, które trwają minimum 3 miesiące i nie zanosi się, aby sytuacja w przyszłości uległa zmianie na korzyść pracownika.

„…nękanie lub zastraszanie pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników“ – tutaj Ustawodawca wyjaśnił dokładnie praktyczne skutki jakie muszą zaistnieć w wyniku uporczywych i długotrwałych działań lub zachowań. Niestety są to czynniki niemierzalne, opierające się na uczuciach i emocjach jakie odczuwa pracownik. A każdy odczuwa coś innego. Dlatego pracownik chcąc walczyć z pracodawca przed Sądem lub Państwową Inspekcją Pracy powinien jak najlepiej udokumentować powyższe skutki.

Zwierzchnik przełożonego – jeżeli mobbing w pracy pochodzi ze strony bezpośredniego przełożonego, który jest osobą kierującą pracownikami niskiego lub średniego szczebla to możemy porozmawiać z bezpośrednim przełożonym tej osoby.

Związki Zawodowe – w firmach, w których działają związki zawodowe to one są odpowiedzialne za „pilnowanie“ czy pracodawca prowadzi działalność respektując przepisy prawa pracy. Związki zawodowe powołują często ze swojego ramienia Społecznego Inspektora Pracy, który – jak nazwa wskazuje jest Inspektorem Pracy (tyle, że społecznym – wewnątrz w firmie) – i może wręcz nakazać pracodawcy zaprzestania takich działań pod karą do 20 000 zł (Ustawa o Społecznej Inspekcji Pracy).

Państwowa Inspekcja Pracy – mamy pełne prawo napisać skargę do Państwowej Inspekcji Pracy na swojego pracodawcę. Skarga musi być w formie pisemnej, wysłana na adres PIP lub pozostawiona na dzienniku podawczym. Musi także zawierać dane osobowe osoby, która składa skargę. Tutaj można żądać od Inspektora Pracy zachowania poufności. Wtedy Inspektor PIP będzie prowadził kontrolę kilku osób/stanowisk pracy i „przypadkiem“ trafi na osobę lub osoby składające skargę. Inspektor Państwowej Inspekcji Pracy może także przeprowadzić ankietę antymobbingową w firmie za zgodą pracodawcy. Inspektor kontrolujący mobbing w firmie ma prawo przesłuchiwać pracowników na osobności.

Sąd Pracy – pracownik może żądać od pracodawcy zarówno zadość uczynienia za utratę zdrowia fizycznego jak i psychicznego oraz w razie kiedy sam pracownik rozwiąże umowę o pracę ze względu na mobbing w pracy – może dochodzić odszkodowania.

W Kodeksie pracy mamy zapisy dotyczące mobbingu w pracy chroniące pracownika. Inspektorzy Pańśtwowej Inspekcji Pracy są również przygotowani do kontroli pracodawców w zakresie mobbingu. Jednak cały czas pozostaje trudność w udowodnieniu pracodawcy wszystkich elementów mobbingu ze względu na ich niemierzalny charakter. Temperaturę czy natężenie oświetlenia w pracy można zmierzyć – poziomu nękania lub poniżania już niestety nie. Zatem jeśli zależy nam na pracy – walczmy! Jeżeli natomiast mamy inne alternatywy to czasami warto odpuścić pracę u pracodawcy-tyrana.

Jeśli uważasz ten artykuł za wartościowy – udostępnij na Facebooku!