Ocena Ryzyka Zawodowego – analiza ryzyka na stanowisku pracy

Ocena ryzyka zawodowego jest jednym z najwazniejszych procesów przy otwieraniu nowego stanowiska pracy. Analiza ryzyka wskazuje zagrożenia oraz przyczyny zagrożeń, a kierownik wraz z pracownikiem służby BHP opracowują działania profilaktyczne. Na podstawie analizy powstaje dokument oceny ryzyka zawodowego, z którym musza być zaznajomieni pracownicy wykonujący pracę na danym stanowisku.

Art. 226 Kodeksu pracy mówi, że Pracodawca dokonuje oceny ryzyka zawodowego. W praktyce Pracodawca ma obowiązek zapewnić wykonanie tej oceny, ponieważ on sam może nie być najbardziej kompetentną osobą  do tego. Podajmy dla przykładu specjalistyczne stanowisko produkcyjne – tutaj kierownik i technolog lepiej będą znali proces niż sam Pracodawca. Te osoby wspólnie z Specjalistą ds. BHP opiszą zagrożenia na tym stanowisku.

Dodam iż przepisy BHP nie definiują kto ma wchodzić w skład zespołu oceniającego ryzyko.

Metod jest wiele. Jedna wynika z Polskiej Normy 18002, RiskScore, itp. Osobiście uważam, że najlepsza metoda oceny ryzyka zawodowego to metoda najprostsza!

Już argumentuję moją tezę. Po pierwsze pisząc najprostsza nie mam na myśli na tyle prostej, że nie zostaną uwzględnione istotne wytyczne i zasady BHP na stanowisku pracy – wręcz przeciwnie. Informacja na temat zagrożeń, przyczyn tych zagrożeń oraz działań profilaktycznych musi być sporządzona rzetelnie i wyczerpująco. Jednak skomplikowane metody obliczeń, np. risk score – są według mojej opinii niezrozumiałe dla odbiorcy, czyli pracownika często na stanowisku robotniczym na budowie czy na produkcji. Pamiętajmy!

Celem oceny ryzyka zawodowego jest przekazanie w sposób prosty i zrozumiały informacji:

• jakie zagrożenia występują na stanowisku pracy?
• jakie są źródła tych zagrożeń?
• co zrobić aby wykonywana praca była bezpieczna pomimo występowania tych zagrożeń?

Osobiście stosuję metodę trójstopniową wynikającą z Polskiej Normy 18002. Podczas mojej wieloletniej pracy w służbie BHP przechodziłem wiele kontroli Państwowej Inspekcji Pracy, w tym kontrole po wypadkach śmiertelnych. Ta analiza ryzyka zawsze sprawdzała się bardzo dobrze. Nie oznacza to, że krytykuję inne metody – absolutnie, jednak ta jest wg mojej opini najlepsza i najczytelniejsza dla pracowników.

Najlepszą metodą jest oczywiście pisemne oświadczenie pracownika o zapoznaniu się z treścią oceny ryzyka zawodowego wraz z czytelnym podpisem i datą w dniu rozpoczęcia pracy. Jednak przepisy nie uściślają tego w sposób, który opisałem powyżej. Teoretycznie wpisanie czynności zapoznania pracownika z analizą ryzyka do szczegółowego programu szkolenia również będzie skuteczne. Jednak z moich doświadczeń związanych z wypadkami przy pracy wynika, że stara szkoła pisemnego potwierdzenia wraz z datą rozwiewa wszelkie wątpliwości.

Przepisy nie wskazują takiego miejsca. Często jest ona przechowywana w głównym segregatorze o nazwie BHP. W firmach produkcyjnych może być u kierownika danego obszaru, a na budowie – w biurze budowy. Najważniejsze jest aby analiza ryzyka była udokumentowana i podpisana przez pracownika.

Państwowa Inspekcja Pracy praktycznie zawsze kontroluje czy Pracodawca posiada ocenę ryzyka zawodowego. W przypadku braku może się to wiązać z mandatem karnym. Art. 283 Kodeksu pracy mówi o karach od 1 000 zł do 30 000 zł, jednak w praktyce jest to kwota od 1 000 zł do 2 000 zł.

Warto jednak pamiętać iż w razie wypadku przy pracy sam pracownik może skarżyć firmę z powództwa cywilnego. Wtedy analiza ryzyka stanowi kluczowy dokument, który może stanowić (a właściwie jego brak) poważne kłopoty dla Pracodawcy – …a w ostatnim czasie takich oskarżeń jest co raz więcej.

Potrzebujesz pomocy przy opracowaniu Oceny Ryzyka Zawodowego w Twojej Firmie? ZADZWOŃ DO NAS!